ПРОФЕСІЙНЕ ВИГОРАННЯ ВІЙСЬКОВОСЛУЖБОВЦІВ: ЗАКОРДОННИЙ ДОСВІД

Автор(и)

  • Олена МИКОЛАЙЧУК Військовий інститут Київського національного університету імені Тараса Шевченка https://orcid.org/0000-0001-9208-7665

DOI:

https://doi.org/10.32782/academ-ped.psyh-2024-2.07

Ключові слова:

вигорання, військовослужбовці, країни-партнери, ментальне здоров’я

Анотація

За останнє десятиліття питання професійного вигорання серед військовослужбовців набуло надзвичайної актуальності. Інтенсивні бойові дії, часті ротації, постійна загроза життю, емоційні навантаження та нестабільні умови несення служби створюють сприятливе підґрунтя для розвитку синдрому вигорання у представників силових структур. Підвищені вимоги до професійної майстерності, лідерських якостей та психологічної стійкості додатково посилюють ці ризики. Метою статті є дослідження динаміки та аналіз особливостей професійного вигорання особового складу армій країн-партнерів протягом останніх десяти років задля створення ефективних стратегій профілактики та корекції цього синдрому, що дозволить підвищити боєздатність та професійну ефективність військовослужбовців Збройних Сил України. Методологія дослідження. Використовуючи методи наукового пізнання (синтез, аналіз, узагальнення) виявлено актуальність поточного дослідження, яка вбачається у важливості діагностування та необхідності імплементації інших підходів, методів та інструментів дослідження професійного вигорання військовослужбовців, які є надійними та валідними, з огляду на закордонний досвід. Наукова новизна. Виокремлено дефініції та фактори, що впливають на розвиток вигорання у військовослужбовців Збройних Сил України та країн-партнерів, проаналізовано поширеність та рівні професійного вигорання у визначених категорій, визначено основні симптоми, які здійснюють найбільший негативний вплив на виконання ними службового обов’язку та інструменти, якими користуються для виявлення даного синдрому. Висновки. Встановлено, що професійне вигорання військовослужбовців, як стан крайнього фізичного та психічного виснаження, втрати інтересу та позитивних емоцій щодо роботи, зниження ефективності та продуктивності, є недостатньо вивченим, але надзвичайно поширеним явищем. Вивчення закордонного досвіду щодо дефініції, основних симптомів та огляду валідного інструментарію означеної проблематики є необхідним в умовах сьогодення задля вироблення адаптованих інтервенцій та превентивних стратегій для поліпшення психологічного клімату та ефективного подолання вигорання у Збройних Силах України.

Посилання

Вержевська Х., Кихтюк О. Психологічні аспекти емоційного вигорання військовослужбовців Збройних Сил України. Scientific Journal «Psychology Travelogs», 2023, Вип. 3. URL: https://www.inforum.in.ua/conferences/21/61/463.

Деренько В., Дмитрів В., Пасічняк Л. Психологічні аспекти професійного вигорання військовослужбовців. Освітні обрії. 2023. Том 57 №2.2. https://doi.org/10.15330/obrii.57.2.2.55-58.

Литвинова А. В., Кожедуб О. В., Синдром емоційного вигорання військовослужбовців учасників бойових дій. Збірник наукових праць Логос. 2021. DOI 10.36074/logos-01.10.2021.v2.14.

Хайрулін О. Професійне вигорання військовослужбовців як предмет психологічного аналізу. Психологія діяльності в особливих умовах. 2014 №.2. C. 98–123.

Ahola K., Honkonen T., Isometsa E., Kalimo R. & Nykyri E. The relationship between job-related burnout and depressive disorders - results from the Finnish Health 2000 Study. J Affect Disord 88. 2005. P. 55–62.

Alessandri G., Perinelli E., De Longis E., Schaufeli W.B., Theodorou A., Borgogni L., et al. Job burnout: The contribution of emotional stability and emotional self‐efficacy beliefs. J Occup Organ Psychol. 2018. 91(4). P. 823–851.

Anushka Chamod Pathirana, Dilshi Nimesha, Shehan Sajinda Palliyaguruge & Zahra Nazreen. Burnout among Army personnel: A Sri Lankan Experience. License. 2023 CC BY 4.0. DOI:10.21203/rs.3.rs-3018462/v1.

Asmaa Amin Abdelaziz Mohammad. Resilience, burnout, and role stress among military personnel. Middle East Current Psychiatry. 2012. 19(2). P. 123–129. DOI:10.1097/01.XME.0000407820.80263.73.

Bakker A.B., Westman M., Schaufeli W.B. Crossover of burnout: An experimental design. Eur J Work Organ Psychol. 2007. 16(2). P. 220–239.

Balandiz H., & Bolu A. Forensic mental health evaluations of military personnel with traumatic life event, in a university hospital in Ankara, Turkey. Journal of Forensic and Legal Medicine. 2017. Vol. 51. P. 51–56.

Carvalho V.S., Chambel M.J. Work–family conflict and enrichment mediates the relationship between job characteristics and well-being at work with Portuguese marine corps. Armed Forces & Society. 2018 Apr;44(2). P. 301–321.

Chambel M.J., Castanheira F., Oliveira-Cruz F., Lopes S. Work context support and Portuguese soldiers’ wellbeing: The mediating role of autonomous motivation. Mil Psychol. 2015. 27(5). P. 297–310.

Chappelle W., McDonald K., Prince L., Goodman T., Ray-Sannerud B.N., Thompson W. Assessment of occupational burnout in United States Air Force predator/reaper “drone” operators. Mil Psychol. 2014. 26(5–6). P. 376–385.

Chappelle W.L., Prince L.R., Goodman T.M. Sources of Stress and Psychological Health Outcomes Among U.S. Air Force Total Force Distributed Common Ground System Operators. Mil Med. 2019. 184 (Suppl 1). P. 451–460

Darshitha Jothipala, Saveen Semage, A. Balasuriya Prevalence and Distribution of Known Associated Factors of Burnout among Military Personnel of Sri Lanka Army: A Descriptive Cross-Sectional Study, Military Medicine. 2023. 188 (3). DOI:10.1093/milmed/usad221.

Delahaij R., Kamphuis W., van den Berg C.E. Keeping engaged during deployment: The interplay between self-efficacy, family support, and threat exposure. Military Psychology. 2016. 28(2). P. 78–88. doi:10.1037/mil0000098.

DePaepe J., French R., Lavay B. Burnout symptoms experienced among special physical educators: A descriptive longitudinal study. Adapted Physical Activity Quarterly, 1985. Vol. 3, Issue 2. P. 189–196.

Hosseini S.M., Hesam S., Hosseini S.A. Burnout among Military Personnel: A systematic Review. Iran J Psychiatry. Apr 2023. 18(2). P. 213–236. doi:10.18502/ijps.v18i2.12371.

Guseva-Canu I., Marca S. C., Dell’Oro F., Balázs Á., Bergamaschi E., Besse C., Bianchi R., Bislimovska J., Koscec Bjelajac A., Bugge M., Busneag C. I., Çağlayan Ç., Cernitanu M., Costa Pereira C., Dernovšček Hafner N., Droz N., Eglite M., Godderis L., Gündel H., et al. Harmonized definition of occupational burnout: A systematic review, semantic analysis, and Delphi consensus in 29 countries. Scandinavian Journal of Work Environment & Health. 2021. 47. P. 95–107. https://doi.org/10.5271/sjweh.3935.

Ivey G.W., Blanc J.R., Michaud K., Dobreva‐Martinova T. A measure and model of psychological health and safety in the workplace that reflects Canada's national standard. Canadian Journal of Administrative Sciences/Revue canadienne des sciences de l'administration. 2018 Dec;35(4). P. 509–522.

Lo Bue S., Taverniers J., Mylle J., Euwema M. Hardiness promotes work engagement, prevents burnout, and moderates their relationship. Mil Psychol 2013. 25(2). P. 105–115.

Maslach C., Jackson S.E. The measurement of experienced burnout. Journal of organizational behavior. 1981. 2(2). P. 99–113. doi:10.1002/job.4030020205.

Maslach C., Jackson S., Leiter M. Maslach burnout inventory manual. Consulting Palo Alto. CA: Psychologists Press Inc; 1996.

Merlini K.P., Bupp C.P., Merlini P.G., Garza M.M. Linking inclusion to intent to leave through burnout in a military context. Mil Psychol. 2019. 31(6). P. 490–498.

Moran D.S., Israeli E., Evans R.K., Yanovich R., Constantini N., Shabshin N., et al. Prediction model for stress fracture in young female recruits during basic training. Med Sci Sports Exerc. 2008. 40(11). P. 636–644.

Ndongo J.M., Lélé C.B., Manga L.O., Ngalagou P.M., Ayina C.A., Tanga M.L., et al. Epidemiology of burnout syndrome in four occupational sectors in Cameroon-impact of the practice of physical activities and sport. AIMS Public Health. 2020. 7(2). P. 319–335.

Pines A. M., Aronson E., Kafry D. Burnout: From Tedium to Personal Growth. New York: The Free Press. 1981.

Salman Zarei, Parviz Dabbaghi. Prevalence of job burnout syndrome and its influential factors among military personnel. Journal of Research and Health. 2019. 9(1). P. 45–52. Doi:10.29252/jrh.9.1.45.

Serec M., Bajec B., Petek D., Svab I., Selic P. A structural model of burnout syndrome, coping behavior and personality traits in professional soldiers of the Slovene armed forces. TEST-ZV. 2012. 81(4). P. 326–336.

Schaufeli W.B., Leiter M.P., Maslach C. Burnout: 35 years of research and practice. The Career Development International.14. 2009. P. 204–220.

Taghva A., Imani M., Kazemi M.R., Shiralinia K. The role of burnout and depression in self-destructive behaviour of the Islamic Republic of Iran Army personnel. Archives of Psychiatry and Psychotherapy. 2015. 2. P. 41–47.

Vojvodic A.R., Dedic G., Dukic-Dejanovic S. Defense mechanisms and quality of life in military personnel with a burnout syndrome. Vojnosanit Pregl. 2019. 76(3). P. 298–306.

Vojvodic A.R., Dedic G. Correlation between burnout syndrome and anxiety in military personnel. Serbian Journal of Experimental and Clinical Research. 2018. 21(1). P. 59–65.

World Health Organization. Burnout an “occupational phenomenon”: International Classification of Diseases. Geneva. 2019.

Zheng D., Witt L., Waite E., David E.M., van Driel M., McDonald D.P., et al. Effects of ethical leadership on emotional exhaustion in high moral intensity situations. The Leadership Quarterly. 2015. 6(5). P. 732–748. doi:10.1016/j.leaqua.2015.01.006

##submission.downloads##

Опубліковано

2024-12-30